انواع دانه های قهوه

احتمالا هنگام خرید قهوه متوجه شده اید که عربیکا از ربوستا گران تر است.  اما چه چیزی دانه های قهوه را از هم متفاوت می کند؟ در این مقاله سعی داریم به تفکیک به معرفی انواع دانه های قهوه بپردازیم.

در واقع چهار نوع دانه اصلی قهوه وجود دارد. تمام این دانه ها در محدوده ای که اصطلاحا به آن “کمربند قهوه” میگویند رشد می کنند. این ناحیه در امتداد استوا قرار دارد زیرا بیشتر دانه های قهوه در آب و هوای گرمسیری رشد می کنند. منطقه جغرافیایی رشد قهوه در طعم آن تاثیر دارد. حال به معرفی اواع دانه قهوه می پردازیم.

عربیکا

عربیکا محبوب ترین دانه قهوه در جهان است که بیش از ۶۰% تولید قهوه جهان را تشکیل می دهد. دانه های عربیکا به راحتی قابل کشت می باشند زیرا نسبتا کوچک و برای هرس آسان هستند.

دانه های عربیکا در ارتفاعات بالا، در مناطقی با بارندگی و سایه زیاد گسترش می یابند. اگرچه کشت این دانه آسان است اما نسبت به انواع دیگر حساس تر هستند. در واقع آن ها مستعد بیماری مانند پژمردگی هستند به خصوص زمانی که در گروه های بزرگ رشد می کنند. و این باعث آلوده شدن تمام محصول می شود.

این دانه با توجه به منطقه ای که کشت می شود طعم های متفاوتی دارد. دانه های عربیکا با کیفیت بالاتر دارای بدنه روشن تر، اسیدی تر و چندین لایه با طعم و بوی مختلف هستند. عربیکا نسبت به ربوستا شیرین تر و دارای کافئین کمتری است. بهترین طعم آن در قسمت کام زبان حس می شود جایی که شوری و شیرینی ظاهر می شود. عربیکا بهتر است گرم نوشیده شود. برزیل بزرگ ترین تولید کننده قهوه عربیکا در جهان است.

از فواید عربیکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آنتی اکسیدان است.
• کافئین موجود در آن به هوشیاری و تمرکز شما کمک می کند.
• کم کالری است. (البته بدون اضافه کردن شیر و شکر!)
• حاوی مقادیر کمی از ویتامین ها و مواد معدنی مانند نیاسین، منیزیم، ریبوفلاوین،منگنز و پتاسیم است.
• گفته می شود که در صورت به کار رفتن در محصولات مراقبت از پوست نتایج مفیدی دارد.
• و در نهایت آرامش بخش و خوشمزه است!

ربوستا

ربوستا دومین دانه محبوب قهوه است که تقریبا ۴۰% مصرف قهوه جهان را تشکیل می دهد. ربوستا حساسیت کمتری نسبت به عربیکا دارد و در محیط مقاوم تر است و در ارتفاعات کمتر نیز رشد می کند بنابراین کشت و نگهداری آن آسان تر است. اما به آب و هوای گرم احتیاج دارد. همچنین نسبت به عربیکا کمتر مستعد بیماری و آفت است.

قهوه ربوستا به طور عمده در نیمکره شرقی، بیشتر در آفریقا و اندونزی پرورش می یابد. بزرگترین تولید کننده ربوستا ویتنام است.

دانه های ربوستا حاوی کافئین بیشتر و شکر کمتری نسبت به عربیکا هستند و از این رو طعم قوی تر و خشن تری نسبت به عربیکا دارند. از نظر ظاهری نیز دانه ربوستا کوچکتر و دایره ای شکل تر از دانه های عربیکا هستند.

میزان کافئین موجود در ربوستا حدود ۲٫۲ تا ۲٫۷ در صد است در حالی که عربیکا ۱٫۲ تا ۱٫۵ درصد کافئین دارد. یعنی ربوستا دوبرابر عربیکا کافئین دارد. یکی از دلایلی که گیاه ربوستا کمتر دچار آفت می شود همین میزان زیاد کافئین است. کافئین موجود در ربوستا علت تلخی یک فنجان از این قهوه است.

ربوستا انتخاب خوبی برای علاقه مندان به قهوه با شکر و خامه است. زیرا با افزودن آنها طعم اصلی خود را از دست نمی دهد.

لیبریکا

لیبریکا سومین قهوه محبوب است که ۲% مصرف قهوه جهان را تشکیل می دهد. علت نام گذاری این گیاه این است که برای اولین بار در لیبریا کشف شد.

در سال ۱۹۸۰ که آفت زدگی باعث از بین رفتن ۹۰% موجودی عربیکا در جهان شد، لیبریکا نقش مهمی در صنعت قهوه ایفا کرد.  

گیاه لیبریکا بسیار بزرگ تر از انواع دیگر است و تا ۲۰ متر ارتفاع دارد. دانه لیبریکا نیز بزرگتر از انواع دیگر است. در حال حاضر تعداد بسیار کمی از درختان لیبریکا در جهان باقی مانده اند و از این رو این دانه کمیاب است.

لیبریکا طعمی کاملا خاص دارد که با انواع دیگر متفاوت است. از این رو بعضی افراد طعم آن را نمیپسندند در حالی که افرادی هستند که شیفته طعم  آن هستند. رایحه لیبریکا نت میوه و گل دارد و عطر و طعم دودی دارند.

اکسلسا

درخت قهوه اکسلسا شبیه لیبریکا است و در همان شرایط رشد می کند. اکسلسا به طور عمده در جنوب شرقی آسیا رشد می کند و در حال حاضر ۷% تولید قهوه جهان را تشکل می دهد.

دانه اکسلسا دقیقا مانند لیبریکا به شکل قطره اشک اما به طور قابل توجهی اندازه آن کوچکتر است. اکسلسا بیشتر در ترکیبات برای تقویت طعم قهوه استفاده می شود. طعم اکسلسا ترش و میوه ای است.